Emoties mag je voelen

“Nee, het mag niet verteld, ik schaam me te erg. De pijn van toen….ik kan er niet naar toe, dan ….dan …weet ik niet….maar het is écht niet oke! Ik heb niks nodig, Ik red me wel. Ik heb het een plekje gegeven.

Als ik maar gewoon doorwerk is er niets aan de hand.”

“Doe nou maar normaal, dan doe je al gek genoeg!” is een Nederlandse uitspraak. Wij zijn een nuchter volkje en laten ons dar ook graag op voorstaan.

De vuile was hangen we niet buiten en “je kunt het ook overdrijven zeg!”

Veel van de pijn uit onze kinderjaren hebben we weggedrukt, in een hoekje van ons hart.

Bij de pijn van vandaag echoot het verleden er nog eens lustig over heen.

Emoties.

Wat moet je daarmee??

Ze zijn ook vaak zo onhandig, te veel, te overweldigend.

Emoties laten zijn zoals ze zijn
is een essentieel onderdeel van zelfcompassie.

Wij zijn in onze cultuur, ook in de kerk, opgegroeid met het idee wat oorspronkelijk van Plato komt; de mens bestaat uit twee delen de ratio en de passie (waar emotie onder valt) en de rede is duidelijk van een hoger belang dan de passie. Ook Darwin heeft hier invloed op gehad met zijn ideeën over het dierlijke van de emoties.

Filosofen als Descartes en Hume hebben deze ideeën gevolgd met de visie dat emoties een lichamelijke ondergeschikte reactie zijn. Ook psycholoog Sigmund Freud deelde de organische fysieke visie op emotie. Binnen de christelijke wereld wordt het idee dat emoties ondergeschikt en inferieur zijn ook veel gepreekt. Liefde is geen gevoel maar een besluit en een daad. De passie is een linke bezigheid, denken we.

De huidige wetenschap stemt steeds meer in met de Bijbelse visie op emoties: namelijk dat rede en passie of emotie hand in hand gaan en zonder elkaar je niet op de juiste weg zetten. Maar ook beide van essentieel belang.

Pure emoties

Wanneer de bijbel oproept tot vreugde of hartstocht of liefde zijn dat pure emoties, niets minder en niets meer. Paulus neemt in de bijbel nergens de tijd om emoties uit te leggen. Wanneer hij oproept tot vreugde bedoelt hij vreugde, helder en normaal. Er is een oproep die hand in hand gaat met passie. Rom 12:9 “laat uw liefde oprecht zijn”. Iedereen die Jezus in de ogen keek begon te voelen. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar het verhaal van de Samaritaanse vrouw bij de waterput. (te lezen in Johannes 4)

Zij wordt door emoties tot handelen aangezet en wordt daarmee tot een heel passievolle en verwarmende/aanstekelijke getuige van het levend geworden Woord van God.

Wij stoppen onze emoties het liefst in een doos. Die doos heeft alles te maken met het onder controle proberen te houden van emoties. Dan heb je daarin twee kanten van dezelfde medaille: de een kan de emoties onder controle houden en stopt ze diep weg in de doos en de ander heeft net zo goed met onderdrukte emoties te maken maar is de controle kwijt door woede uitbarstingen, verslavingen, dwang of andere uitbarstingen.

Daarom is dit aspect binnen zelfcompassie ook zo belangrijk. Wat mag je niet voelen?

Kijk je emoties in de ogen

Wanneer emotie niet gevoeld mag worden komt het er uit op een andere manier zoals verslaving, dwang, uitbarstingen? Wat zit eronder? Welke pijn schuld en schaamte stop je weg?

Maar emoties zijn toch ook soms verterend, slecht en gewoon niet oké? Je kunt toch maar niet alles laten bestaan? Neem boosheid of jaloezie, daar is toch iets goeds aan?

Het laten bestaan van emoties en je er in wentelen als een varkentje in de modder is iets heel anders dan je emoties ‘in de ogen kijken’.

Ook de bijbel staat vol met mensen die zich laten gaan in woede, zoals Mozes. Die zich laten leiden door lust zoals David. Die zich laten leiden door wraakzucht zoals Jona. Die zich laten leiden door hebzucht zoals Zacheus. Of Lea die groen zag van jaloezie.

Ook hier zien we dat we niet alleen staan in al onze emoties. Ook niet wanneer ze verwoestend zijn.

Het punt is alleen: waarom ben je boos, geïrriteerd, ontevreden of jaloers?

Laat het er eens zijn in plaats van dat je het wegduwt als iets wat verkeerd is.

Het is dan net alsof je een grote strandbal onder water wil duwen. Wanneer je gevoel er mag zijn, laat je als het ware de lucht eruit lopen en bekijk je waaruit het is opgebouwd.

Vaak zit er een verlangen onder, een onvervulde behoefte.

Pas wanneer je die negatieve emotie er laat zijn en gaat bekijken heeft je werkelijke behoefte ruimte om van zich te laten spreken.

Jij bent kostbaar

Even een voorbeeld: je bent jaloers. Dat kan op van alles zijn: de carrière of die wespentaille van je buurvrouw terwijl jij met je hommelheupen voor de kinderen zorgt, die leuke kleren die dat meisje in de klas altijd aanheeft of haar cijfers, de vrouw van een ander die toch veel mooier en vooral niet zoveel eisend is dan die van jou, de discipline om te sporten, noem maar op. Die jaloezie zijn we geneigd weg te stoppen, het is ook redelijk beschamend om op tafel te leggen. Maar wanneer je dat wel doet en er eerlijk naar kijkt, en ook onderzoekt welk verlangen er van jou achter zit, kan je dat bij Jezus brengen. Er genezing op ontvangen.

Laat uw zorgen bij mij zegt Jezus, ook al je negatieve emoties.

God belooft in psalm 56:9 dat Hij je tranen opvangt en ze kostbaar vindt.

De wanhopige vader in Marcus  9:24 zit boordevol emotie wanneer hij uitroept: “ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp”….laat niet mijn kleine geloof genezing van mijn kostbare kind in de weg staan Heer, HELP!!!”. Hij schreeuwt puur vanuit angst, liefde, hoop…het zet het in beweging.

Ook Jezus’ verhaal is vol emotie: de liefde die hem voortdrijft en tot tranen roerde, zijn boosheid op de schijnheiligheid van de farizeeën, de pure blijdschap over een mens die begreep. Jezus was een emotioneel, levendig mens, je kon met Hem ook wel een feestje vieren!

God is liefde en het handelen, het redeneren en de emotionele reacties van Jezus bevestigen dat.

“Wanneer de ogen geen tranen hadden, zou de ziel geen regenboog hebben”.